4

Vondelstede
Anna van den Vondelstraat 30
1054 GZ Amsterdam
Telefoon: 020-5890300
E-mail: info@amsta.nl
www.amsta.nl/vondelstede

Wonen en zorg met Het Vondelpark als achtertuin

4 THe kopjes

Vijf minuten cultuur scheelt een uur zorg

Vondelstede zegt ‘geen doorsnee verzorgingshuis’ te zijn: ‘kunst, cultuur en muziek zijn er net zo vanzelfsprekend als eten en drinken.’ Dat klinkt ons letterlijk als muziek in de oren. Wij, dames THe kunnen ons een leven zonder cultuur en muziek niet voorstellen. En als cultuurvreters ben je nergens beter af dan in Amsterdam. De stad kent veel kunstenaars en creatievelingen, die inmiddels de jaren des onderscheids bereikt hebben en die zorg nodig hebben. Waar vind je dan, als je niet langer zelfstandig kunt blijven wonen een plek, waar je én je kunstzinnigheid kwijt kan én je leven kunt blijven leiden, zoals je dat gewend was. Het Rosa Spier huis in Hliversum leek de enige keus. Op initiatief van de Ramses Shaffy Stichting komt daar nu een mogelijkheid bij. Binnenkort opent het Ramses Shaffy Huis haar deuren, een woongemeenschap voor oudere kunstenaars, gelegen aan de Oostelijke Handelskade tegenover Panama. In onze zoektocht naar een huis waar Amsterdamse kunstenaars zich zouden kunnen thuis voelen, stuitten we in Amsterdam zelf ook nog op Vondelstede, die – de grote dichter eer aandoend –  kunst en cultuur voor de bewoners een centrale plek toedicht.

We gaan eens kijken of we het gezegde ‘Vijf minuten cultuur, scheelt een uur zorg’ in Vondelstede proeven.

Vondelstede maakt deel van de Amsterdamse zorgorganisatie Amsta. De kleinste van ‘de grote drie’ in Amsterdam.

De buitenkant verdient beter

Vondelstede is van oudsher een relatief bescheiden verzorgingshuis. Het biedt plaats aan ongeveer 75 bewoners. Je kunt er wonen met een ZZP tot maximaal 4. Het huis zal zich dus moeten gaan aanpassen aan de nieuwe Wetgeving op het gebied van de Langdurige Zorg. Vondelstede is gehuisvest in een gebouw dat de tekenen des tijds vertoont.

Gelegen op een van de mooiste plekken van Amsterdam aan Het Vondelpark stemt de eerste aanblik, als je erop aan fietst, je niet vrolijk. De buitenentree en gevel aan een zijstraat,

van de Overtoom naar het Vondelpark, is grauw en afgesloten. De hellingbaan en glazenoverkapping kent kraak noch smaak. De gevels aan de kant van het park zijn donker en strak. De architect heeft bijzonder zijn best gedaan om het contact met het park moeilijk te maken door terrassen of balkons aan die zijde als niet gewenste artefacten te kwalificeren. Er zijn amper deuren naar toe. De kantoorruimten zijn op de begane grond gesitueerd, terwijl de woningen op de vier hogere etages liggen. Hm. Wie heeft ook alweer de meeste moeite om een dagelijkse portie buitenlucht te ademen?

Tuin geen natuurlijke buitenruimte van het huis.

Vanuit Vondelstede zelf is de enorme achtertuin tuin slecht bereikbaar. Je moet kruip door sluip door om er via de lift of via ettelijke trappen te komen en de bewegwijzering is er ook niet op georiënteerd. De tuin is het beste buitenom te bereiken via de zijkant van het huis.

Best gek, elk woonhuis heeft gewoon makkelijk en het liefst rechtstreeks toegang tot de tuin, die je toch als verlengde van je huis beschouwt.

Toch wordt de tuin bij mooi weer veel gebruikt voor recreatie, met elkaar eten en barbecueën. Er is een hekje (op slot) dat vanuit de tuin toegang geeft tot het Vondelpark.
Bewoners en familie kunnen via een speciale pas zelf dat hekje open doen, zo horen we later. Een groot deel van de tuin wordt momenteel heringericht en je kunt je voorstellen wat een oase daar ontstaat.

Over de herinrichting vinden we geen informatie op de website, maar we hopen dat er straks mooi en lekker zittend tuinmeubilair aanwezig is. En dat de tuin verleidt tot tuinieren, sport en spel, schilderen en keramiek. We mijmeren over het neerzetten van een buitenatelier dat aanspoort tot het inzetten van creatieve talenten. TIP van ZORGVISITE.

Een gezellig lounge gevoel

Na een aardig aangeklede sluisentree, komen we in een heel prettige, lichte  en gecompartimenteerde ruimte.

Rechts een loungeruimte met heerlijke banken op een mooi vloerkleed, open haard, fraaie lampen, een goed gevulde leestafel en bibliotheekkast. Helaas zijn de boeken in deze kast maar een middag per week uit hun benarde situatie te bevrijden.

Dit hangt waarschijnlijk samen met het feit dat de uitgifte via de Openbare Bibliotheek Amsterdam gebeurt. Dat moet anders kunnen, als medewerkers achter balie en de afzonderlijke bar- en winkel voorziening door de Openbare Bibliotheek opgeleid zouden worden om namens hen de boekenuitleen te kunnen doen. TIP van ZORGVISITE.

Vleugel met orchidee

De bar en grand café counter is heel doordacht midden in de ruimte geplaatst.

Het breekt de ruimte. Van het linkerdeel, het restaurant, worden we dan minder vrolijk. Hier staan echt van die instituutstafels en -stoelen. De semi-papieren tafelkleedjes doen ons humeur ook geen goed.

Je voelt je toch een beetje infantiel benadert. Het contrasteert met de rest. De glanzend opgewreven vleugel staat op een mooie plek met een fraaie orchidee erop.

Nu ook nog een uitnodigend gebaar erop waarmee bewoners en bezoekers zich vrij voelen om erop te gaan spelen. We brengen de succesformule van vleugels in stationshallen en in bijvoorbeeld de Openbare Bibliotheek Amsterdam nog maar eens in herinnering. TIP van ZORGVISITE

Maak van de receptie ruimte een muziekkamer

Naast de sluisentree, aan de kant van de straat is een behoorlijke ruimte waar een receptie in is gesitueerd. Wij zien de functie in die ruimte liever gecombineerd met de barruimte in het midden. De ruimte aan de voorkant kun je dan veel meer inrichten naar de straat toe. Je zou daar bijvoorbeeld de vleugel in kunnen zetten en er meer een muziekkamer met een glazen wand naar de gehele recreatieve ruimte van kunnen maken. Je kunst- en cultuurprofiel afficheer je daarmee. Kijk eens bij Humanitas Rotterdam voor een voorbeeld.

Persoonlijk welkom vanuit team en locatiemanager gewenst

En verwijder wat ons betreft meteen het instituutsgerichte schuifbord waarmee de aan- en afwezigheid van de medewerkers zichtbaar wordt gemaakt.

We zien ze vaker tijden onze zorgvisites en los van het esthetische element vragen wij: heeft u een schuifbord in uw huis of ziet u ze in restaurants of in musea bij de ingang? Bovendien merken wij dat waar we die borden in zorgorganisaties treffen het aantal afwezigen altijd het aantal aanwezigen verre overtreft. Geen fijne indruk. Wij zien liever een hartelijk welkom met het hele team van medewerkers dat in Vondelstede klaar staat om er een fijne oude dag met elkaar van te maken. TIP van ZORGVISITE. En een expliciet welkom vanuit de locatiemanager. TIP van ZORGVISITE. We weten dat zij Hanneke Koudstaal heet en we weten wie zij is, overigens, omdat zij als enige Amsta-locatiemanager zich voorstelt op de Vondelstedepagina van de Amsta-website met een foto en een korte introductie film. Perfect. TIP van het HUIS. Nu nog alle andere locatiemanagers die in dienst zijn bij Amsta. TIP van ZORGVISITE.

Karren, karren en karren…

En dan gaan we lopen. De bewegwijzering is alleraardigst en uitnodigend. Bladmuziek als ondergrond.
Her en der nog instellingstaal (bijvoorbeeld linnenkamer!) of ontbrekende duidingen, zoals naar de tuin. We kunnen ons voorstellen dat het een aardige beweegprogramma is om samen met de bewoners de bewegwijzering te testen op volledigheid en op het juiste woordgebruik voor de bewoners en bezoekers is. TIP van ZORGVISITE. Op de muren ook goed verzorgde aankleding door schilderijen etc. Alle karren die we tegenkomen, detoneren dan best.

Echt zonde van de ambiance. Wij begrijpen eigenlijk nooit goed waarom die karren-verslaving in de zorg zo persistent is. Zelfs op het kleinschalig wonen treffen we ze aan (en ook niet alleen bij Vondelstede). Heeft u een etenskar in uw woning die – rinkel de kinkel – uw domein beheerst?

Catacomben

Ergens in de catacomben treffen we nog een winkeltje. Wij zien het assortiment liever gecombineerd met de bar en grand café counter. Zo maak je de verkooptijden ook ruimer. De fysiotherapie zit ook in dit deel van het gebouw, net als de soosruimte en de kantoren. Eerder merkten we al op het jammer te vinden dat het verbinden van binnen met buiten bij de bouw is nagelaten.

Comfortabel wonen voor de doelgroep

Vanaf de eerste etage zijn er de vier etages aan woonruimten. De lift is nog ouderwets. Wij veronderstellen dat het gebouw ergens in de nabije toekomst gerenoveerd gaat worden. Bij die bouwkundige vernieuwing kan het installeren van een transparante lift, die je in contact laat zijn met de binnen- en de buitenomgeving een aanwinst betekenen. Vondelstede zit in een overgangsfase en is net als veel andere traditionele verzorgingshuizen aan het transformeren naar wonen met zorg. Een verzorgingshuis biedt dan best aardige mogelijkheden om een groter eigen appartementje te combineren met een woonkamer waar je als groep kunt vertoeven. Het is spijtig dat niet alle etages een eigen terras hebben. Op de mooiste plek van het gebouw aan de zijde van het Vondelpark treffen we alleen piepkleine balkonnetjes, waar net een stoel op kan.

Aan de binnengangen waaraan de woningen liggen valt in de huidige situatie niet veel te doen.

De vloerbedekking is warm en de gangen zien er goed aangekleed uit. Ze zijn ruim en de foto en eigen brievenbus bij de deuren van de bewonersappartementen zorgen voor een personal touch.

Woonkamers verschillen maar wel met gevoel erin

De ene groepswoonkamer is de andere niet.
Toch, ondanks het verschil in lichtinval, heerst er wel een sfeer van huiselijkheid en gezelligheid. We zien er een brug met leggers
en andere voorwerpen om fit te blijven, boekenkastjes, gezellige stoelen, etc. We denken wel dat er alert moet worden gebleven op dat het niet doorschiet naar we doen maar wat…We zien te veel plakbandjes en de fraaie schilderijborden die beogen inzicht te geven in personeelsbezetting en de invulling van de dag worden niet gebruikt.

De website van Amsta, waar Vondelstede deel van uitmaakt, is functioneel volledig. Er is een familiepagina, maar die is weinig concreet of visueel ingesteld met bijvoorbeeld foto’s of pictogrammen.

We weten dat er in Vondelstede ook een zorgschouw heeft plaatsgevonden. De zorgschouw is een innovatief instrument dat in de gemeente Amsterdam gemeengoed is en waarbij een breed samengesteld gezelschap van binnen en buiten de zorglocatie gaat schouwen op verbeteringen in het woon- en leefklimaat. Zie www.clientenwaarderen.nl. TIP van ZORGVISITE.

Het zou goed zijn als Amsta en Vondelstede en overigens alle Amsterdamse zorgorganisatie een link op hun website naar cliënten waarderen zouden aanbrengen, en in het bijzonder rechtstreeks verwijzen naar de bij hen afgelegde zorgschouw en het over de locatie uitgebrachte rapport met actiepunten. TIP van ZORGVISITE.

Vondelstede durft wel en legt de lat hoog

De Vondelstede pagina doet het beter. We roemden al de introductie door de locatie manager zelf. Evenwel de hele inzet beginnend met de zin ‘Wie er binnenstapt voelt het meteen, woonzorgcentrum Vondelstede is geen doorsnee verzorgingshuis. Vondelstede is – naar eigen zeggen – eigenzinnig met ietwat artistieke trekjes. En Vondelstede vindt kunst en cultuur net zo vanzelfsprekend als eten en drinken’. Neem daarbij dat huisdieren gewoon welkom zijn en dat yoga er ook op het activiteiten programma staat, nou dan maak je veel verbeterpuntjes die de Dames THe zagen goed.

Bezoek afgelegd februari 2016

Copyright dames THe, Hetti Willemse en Tineke van den Klinkenberg/Publicarea