Zorgcentrum Emmastaete
Akerstraat Noord 63 hs 03
6446 XC Brunssum
Tel.: 045-5280700
Email: receptie.emmastaete@cicerozorggroep.nl
info@cicerozorggroep.nl
i.raaijmakers@cicerozorggroep.nl (locatiemanager)
Website: www.cicerozorggroep.nl
Er moet nog wat tijd voor Emmastaete genomen worden
3,5 THekopje
Zorgcentrum Emmastaete is gebouwd op de oude staatsmijn Emma op de grens van Hoensbroek en Brunssum. Het zorgcentrum is vernoemd naar de betovergrootmoeder van koning Willem Alexander. Koningin Emma redde eind 19e eeuw de monarchie met de geboorte van Wilhelmina. Het zijn van die weetjes die bij ons opborrelen tijdens onze lange autorit naar Zuid-Limburg. En omdat wij dames THe een gemeenschappelijk verleden hebben als wethouder en beleidsambtenaar van de gemeente Amsterdam in de jaren ’80, komen ook herinneringen boven over de legendarische inhuldiging van Beatrix tot koningin. Dame He was destijds één van de verantwoordelijken voor het die dag in goede banen leiden van het buitengebeuren op de Dam. Uit alle – toen nog ruim 800 – Nederlandse gemeenten waren twee burgers uitgenodigd om – opgesteld per provincie – het Nederlandse volk te representeren. Dame He had daarvoor mooie grote borden met de namen van de provincies laten maken. Vlak voor de camera’s gingen draaien, om Beatrix te filmen tijdens haar wandeling van het Koninklijk Paleis op de Dam naar de Nieuwe Kerk, zei de toenmalige gemeentesecretaris van Amsterdam Wolter Lemstra: ’Sinds wanneer hebben wij een provincie Zuid-Limburg?’ Gauw werd een mannetje geregeld die het ‘Zuid’ met de witkwast verwijderde.
Emmastaete is een van de 13 woonzorglocaties van de Cicero Zorggroep die intra -en extramurale zorg verleent in Zuid-Limburg. Jawel!
Emmastaete heeft 31 zorg appartementen, waarvan één voor een echtpaar en daarnaast 59 psychogeriatrie plaatsen verdeeld over twee afdelingen met namen die aan het mijnbouwverleden van de locatie herinneren namelijk De Schacht en Mijnzicht. Via een gang is Emmastaete verbonden met riante aanleunwoningen, die ook een zelfstandige ingang hebben. Het motto van Emmastaete is ‘Het nieuwe zorgcentrum waar nog tijd voor elkaar genomen wordt’.
Geef aandacht aan buitenruimte ten dienste van het welbevinden bewoners
Emmastaete rijst koninklijk op als we een al wat Belgisch aandoende straat uitrijden, Het parkeren van de auto levert bijna meer problemen op dan in Amsterdam. De parkeerplaatsen liggen aan de voorkant van het gebouw.
Het kan ons niet bekoren, vooral omdat er meer dan genoeg ruimte elders is, zoals we later zien.
Emmastaete staat ruim op haar plek en het frisse groen er omheen heeft, als we de auto’s even wegdenken, iets weldadigs. Maar helaas, het is geen mensengroen maar statusgroen.
Jammer dat de kansen om de buitenruimte om het gebouw ten dienste te laten zijn van de bewoners niet wordt benut. Wij kunnen echt niet warm lopen voor een enkele vlaggenmast op het hoogste punt van het gebouw als symbool van fierheid. Waarom ook niet op het gras mooie beelden? De depots van de musea staan er vol mee. Of her en der wat leuke zitjes of losse stoelen à la Jardin du Luxembourg in Parijs. TIP van ZORGVISITE.
De kale sluis die wij later betreden heeft volop ruimte om er manden met fleecedekentjes en/of bijvoorbeeld een doos met spelmateriaal neer te zetten, zodat kleinkinderen die op bezoek zijn, buiten wat kunnen doen, met opa of oma erbij, warm gehouden door een dekentje. TIP van ZORGVISITE. Het zijn van die kleine dingen die mensen tot iets aan zetten. Ook al is het maar één iemand die het doet. Als er één schaap over de dam is volgen er vast meer….
Frisse lucht en contact met het buitengebeuren een te realiseren basisbehoefte
Een rondje om het huis wandelen gaat eigenlijk niet. Je loopt dan vast in een woonwijk. We blijven halsstarrig doorlopen om de beschermde tuin voor mensen met dementie te vinden. Onze klomp breekt bijna als we die aantreffen in het stukje buitengebeuren dat het verst afgelegen is van de etages waar de psychogeriatrische afdelingen gevestigd zijn, namelijk in de uiterste hoek van een vleugel aanleunwoningen.
We kruipen door de bosjes heen om er een indruk van te krijgen. Op zich leuk met de stenen boerderij dieren en de kippenren. We vragen ons af of hier nou elke dag iemand met een demente bewoner naar toe gaat om verse eitjes te rapen? TIP van ZORGVISITE. We turen naar de etages waarvan we weten dat daar de psychogeriatrische afdelingen gehuisvest zijn. Vanuit hun ramen is er niets van de tuin te zien. De mensen kijken op onbestemd achterland. En dat terwijl de afdelingen het ook nog eens zonder een eigen buitenruimte moeten stellen. Want een groot balkon of terras voor de 59 zeer kwetsbare en afhankelijke bewoners is er niet. Daar worden wij echt droevig van. Zo buitengesloten van basis levensbehoeften als frisse lucht, buitenruimte en contact met de buitenwereld. Dat dat nog kan, temeer daar Emmastaete nog vrij nieuw is. Van Kooten en de Bie zouden zeggen: daar moet de mattenklopper over. Doe er wat aan Emmastaete! Later als we op de pg-afdelingen zijn, zien we een potentiele oplossingsmogelijkheid: elke afdeling heeft eigenlijk twee grote gemeenschappelijke ruimten. Als je die aan de voorkant nu eens open maakt en als een grote serre laat functioneren met verschuifbare puien of ramen. TIP van ZORGVISITE.
Zo komen we ook een ruimte tegen waarvan we denken dat het de dagopvang is. En ook daar verbazen we ons over de plek en over het stenige terrasje ervoor,
terwijl er zo’n groene weide aan je voeten ligt.
In de ‘achtertuin’ treffen we ook een architectonisch mooi rond gebouw aan met een terras.
We horen dat dat de keuken is en dat het terrasje voor de medewerkers ervan is … in plaats van een theekoepel voor bewoners en buurtgenoten. We fantaseren over de parkjes in New York die semi-openbaar zijn en die na zonsondergang dicht gaan en met zonsopgang weer open. Kortom: extra werk maar ook extra mogelijkheden. Leuke klus waar – om te parafraseren op het eigen Emmastaete motto – ook tijd voor vrij gemaakt moet worden. TIP van ZORGVISITE.
Geef de ontvangst een persoonlijke touch
We negeren de buitenentree
en de sluis hier maar, alsmede de hoge staande asbak als enige wachter ter begroeting.
Het kan van elk willekeurig gebouw dan ook zijn. Breng er een vleug persoonlijkheid in aan met een hartelijk welkom in woord en in beeld. Wij denken dat de locatiemanager van Emmastaete daar best voor te vinden is. Op de website presenteert zij zich als een benaderbaar iemand voor mensen die geïnteresseerd zijn in een rondleiding door Emmastaete. TIP van het HUIS.
De ontvangstruimte binnen ziet er keurig uit en is van alle gemakken voorzien, zoals lekkere zitjes, goede tv, een fraaie staartklok en allerlei functies.
Dat de persoonlijke ontvangst zich ver weg, aan de zijkant achter een soort glazen wand bevindt, kan ons minder bekoren. Dat schept afstand. Veel beter is om deze functie in het hart van de ontvangstruimte te plaatsen, gecombineerd met allerlei andere functies waardoor je je welkom weet en die je informatie verschaffen. TIP van ZORGVISITE.
Luchthavenachtige bewegwijzering
Ook het restaurant vinden we te geïsoleerd overkomen. Het isolement wordt versterkt door de lage plafonds in dit deel van het gebouw. Het geeft een benauwd gevoel. De bewegwijzering met de grote gele borden met dwingende zwarte letters
zijn niet te missen. Het moge voor de ouder wordende ogen aan te bevelen zijn, wij ontkomen niet aan een luchthavengevoel. Onze keuze zou bij een subtielere variant van goed leesbare bewegwijzering liggen, waarbij dan ook meteen de instituutstermen naar gewone mensen taal wordt omgezet. TIP van ZORGVISITE. Dit geconstateerd hebbende, blijkbaar heeft de verhuurder dit op zijn geweten. Overleg met hen hierover lijkt ons gepast.
Honden verboden
In het restaurant is het levendig zo net na de warme maaltijd. Want ja, die wordt hier alleen ‘s middags geserveerd. Een bewoner van de aanleunwoningen vertelt ons dat dat voor haar meteen de reden is om er niet te gaan eten. Warm eten dat doe je ’s avonds. Het eten moet er wel goed zijn, horen we en dat noteren we dan ook graag. Op het bord met het menu treffen we een bord: ‘Verboden voor honden op het Emmaplein’. Wat zou daar achter zitten om dat zo prominent te vermelden. Een hondje hier en daar biedt zoveel afleiding en levensvreugde dat een hondenhaar hier of daar, daar tegenop moet kunnen wegen. TIP van ZORGVISITE.
Kantoren op de begane grond. Het moet verboden worden
De personeelsruimten bevinden zich op de begane grond. Waarom toch? Mensen die niet zelfstandig naar buiten kunnen wonen op de bovenetages zonder buitenruimte en gezonde jonge mensen nemen de benedenetages als werkruimte in beslag. Het is een balk in het oog van menig architect en opdrachtgever vanuit de zorg. We kunnen het niet vaak genoeg herhalen: deze indeling moet verboden worden.
Tips om mensen met dementie bewegingsvrijheid en buitenlucht te geven
Met een ouderwetse dichte lift,
waar keurig in lijstjes van alles wordt aangekondigd verplaatsen we ons naar de afdelingen. Het leuke is dat als je de lift uitstapt, je meteen in grote, open en levendige gemeenschappelijke ruimten terecht komt. Die ruimten lopen van voor, met wat transparante afscheidingen ertussen in, naar achter door.
Kijk, en hier zien we dan ook een mogelijkheid voor de aanleg van een serre of terras. Als het de Cicero zorggroep ernst is met haar motto ‘het dichtst bij huis’ dan raden wij aan hierover snel met de architect om de tafel te gaan zitten. TIP van ZORGVISITE. Het mooie is dat er twee vliegen in een klap kunnen worden gevangen. Want omdat de lift al zo centraal gesitueerd is kun je, zeker met sensoren, nog redelijk mobiele pg-bewoners veel meer bewegingsvrijheid door het hele huis en de binnentuin geven.
Marmoleum dat blinkt
Het is er gezellig druk want de gym gaat beginnen. We begrijpen dat er best veel voor de bewoners gedaan wordt zo op een dag. We vinden de ruimte aardig ingericht met ronde tafels en gezellige kleedjes erop.
Alleen het goed opgewreven marmoleum dat ons aan alle kanten tegemoet blinkt benadrukt toch weer dat we hier in een zorginstelling zijn.
Ruime privévertrekken
We lopen verder naar de afdelingen door divers ingerichte gangen om de bewoners af te leiden en te prikkelen.
Mooi zijn de opgeblazen foto’s uit de mijnbouw historie.
Het zijn grote afdelingen met naast de eerder beschreven ruimten voor de bewoners ook nog aparte kamers waar gezamenlijk gegeten wordt.
Er zijn dus meerdere ruimtes die door de bewoners gedeeld worden.
Daarnaast beschikken de bewoners over een grote privévertrek waar ook nog iets van een pantry in zit. Het instellingsmeubilair had wel wat minder gekund om bewoners nog beter in staat te stellen de kamer naar eigen wens in te richten. De eigen badkamer is ruim en het is prettig dat die niet gedeeld hoeft te worden! De deur naar de kamer kan verbreed worden. Dat is altijd een prettig foefje voor het geval een bewoner bedlegerig is en dan toch makkelijk verplaatst kan worden. Blijkbaar mag je in Emmastaete wel zo lang als het kan je eigen bed meenemen. Dat zien we graag. TIP van het HUIS. Wij geven de tip erbij: maak dat ook duidelijk in al je communicatieuitingen. Het is echt een kwaliteit.
Cicero website: zoekt en gij zult vinden
De website van Cicero biedt heel veel informatie vanuit de organisatie gezien. Van ons mag met behoud van het vele goede, de website aangevuld worden met informatie en interactieve programma’s vanuit de behoeften van de cliënten en hun naasten. De taal is nu best formeel en vanuit de organisatie geschreven. We zien een MIJN CICERO button en vragen ons af voor wie die is? We denken voor de medewerkers, maar hopen stiekem, een beetje tegen beter weten in, dat die er is voor de bewoners en hun naasten. TIP van ZORGVISITE. Prettig is dat er een prijslijst op staat en dat er een heel boekwerk te downloaden is met alle info over financiën, verzekeringen, wet- en regelgeving etc, etc. We lezen er dat Cicero, een groot Romeins staatsman, ook een werk op zijn naam heeft staan over de ouderdom. Dat ouderdom met gebreken komt, was ruim 2000 jaar geleden ook al bekend.
Het organogram moet op zijn kop
Nieuwsgierig als we zijn nemen we ook het organogram van Cicero onder de loep. Je moet er wel heel diep in kruipen om bij de locaties van de Cicero Zorggroep terecht te komen. En er is een opvallend dikke streep getrokken tussen zorg en facilitair. Zo’n organogram zegt veel, maar niet het goede. Wij stellen al sinds onze gids Thuis Voelen, te downloaden op onze Zorgvisite website, dat je het moet omdraaien. Niks geen Bokito-uitstraling en het letterlijk uitvergroten van bestuur, toezicht en staf en steun. Je moet het feitelijk en visueel omdraaien. De locaties en de bewoners en gebruikers daarvan horen centraal te staan. Met hen wordt het geld gegenereerd om de zorgorganisatie draaiende te houden. Alle medewerkers zijn dienstbaar aan hen en worden vanuit die relatie betaald. TIP van ZORGVISITE. Het is goed je dat te realiseren. Elke dag weer.
Zorgvisite afgelegd oktober 2016
Copyright Dames THe, Hetti Willemse en Tineke van den Klinkenberg; Publicarea
